چیلرها یکی از سیستم‌های بسیار پر فروش و پر مصرف محسوب می‌شوند که تقاضای بسیار زیادی بین خریداران و مصرف کنندگان پیدا کرده‌اند. شما با آگاهی از انواع چیلرها می‌توانید یک خرید هوشمندانه داشته باشید و از خرید خود به نهایت رضایت دست پیدا کنید. در این مقاله می‌خواهیم به ببرسی انواع چیلرها بپردازیم و با قطعات به کار رفته در این سیستم‌ها آشنا شویم پس در ادامه با ما همراه باشید.
چیلر چیست؟
چیلر از کلمه چیل به معنای سرما گرفته شده است و به معنای ایجاد دمای مناسب برای ساکنین یک محیط است.
چیلر با استفاده از تکنولوژی یک دمای مطلوب را ایجاد می‌کند و از طریق یک چرخه ترمودینامیکی است که انواع مختلفی دارد.
چیلر حرارت را از سیال می‌گیرد و با کمک مبدل‌ها عمل تهویه را انجام میدهد و کار اصلی این سیستم سرمایش درون اپراتور‌ها است.
چیلر دستگاهی است که یک سیال خنک کننده دارد که حرارت مایعات به خصوص آب را از بین برده و یک آب خنک تحویل میدهد.
مایع خنک می‌تواند جهت خنک کردن هوا و استفاده در دستگاه‌های صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. آب‌های تولید شده به صورت سیکل و درون یک مبدل حرارتی در جریان پیدا می‌کنند.
برخی چیلرها به منظور صرفه جویی انرژی از حرارت به دست آمده جهت مقاصد گرمایشی استفاده می‌کنند.
چیلرها به طور کلی ساختار واحدی دارند و اجزای متعدد یک چیلر را تشکیل می‌دهند که عبارت است از:
- اپراتور
- کندانسور
- مخزن نگه دارنده
- پمپ
- فن
- کمپرسور
- ژنراتور
- هوا ساز
- صفحه کنترل
- جذب کننده
- شیر انبساط
اجزای نام برده اجزای یک چیلر واحد است و هر نوع چیلر با نوجه به نوع خودش دارای اجزای متفاوتی از دیگری است؛ اما اپراتور و شیر انبساط و کندانسور بین همگی این چیلرها مشترک و واحد است.
انواع چیلرها
- چیلر کمپرسوری
- چیلر جذبی
- چیلر سانتریفیوژی
- چیلر تبخیری
- مینی چیلر
تقسیم بندی چیلرها بر اساس خنک کننده
- چیلر آب خنک
- چیلر هوا خنک
- چیلر تبخیری
برای بررسی چیلرها ضریب و اندازه گیری انها که میزان اصلی معیار سیستم‌های برودتی در چیلرها اعم از جذبی و تراکمی است. هر چه میزان عملکرد کلی دستگاه بیشتر باشد، نشان دهنده مصرف انرژی کمتر دستگاه است.
چیلر تبخیری
چیلرهای تبخیری، چیلرهایی هستند که به طور مستقیم و غیر مستقیم یک سیکل ساده به صورت کولر آبی دارند.
چیلر جذبی
جذب کننده در چیلرها دارای نقش بسیار مهم و اساسی در کارکرد این محصول است. سیکل اصلی چیلرها به گونه ای است که ماده مبرد بین انبساط، اپراتور، ابزوربر، پمپ، ژنراتور، کندانسور در حال چرخش است.
ماده مبرد وارد اپراتور می‌شود و گاز شهری را تامین می‌کند. ماده مبرد به گاز تبدیل شده و فشار اپراتور پایین می‌آید و فشار باید پایین باشد و گاز بالا دودر نتیجه نیاز به یک جاذب برای تخلیه آب موجود نیاز است.
بخار توسط جاذب جذب شده و سپس توسط لیتیوم بروماید و یا نمک از اپراتور خارج شده و به کمک پمپ‌ها به ژنراتور می‌رسد.
ژنراتور خود نیز یک مبدل حرارتی به شمار می‌رود، ماده مبرد و لیتیوم برومد را حرارت داده و پس از تبخیر، آبی که به آب مقطر تبدیل شده است، وارد شیر انبساط شده و دوباره وارد اپراتور می‌شود.
انواع چیلر جذبی
چیلرهای جذبی به دو گره تک اثره و دو اثره تقسیم می شوند:
گروه تک اثره
- دسته‌های چیلر تک اثره با تغدیه بخار
- تک اثره با تغذیه آب داغ
- تک اثره با تغذیه آب گرم
نحوه و روش کار هر سه این‌ها مشابه است و دارای حداقل یک مبدل حرارتی هستند.
گروه دو اثره
- دسته دو اثره با تغذیه بخار
- دو اثره با شعله مستقیم
چیلرهای دو اثره از نسل جدید چیلرها بوده و سیکل تبرید آن بسیار کامل تر از چیلرهای جذبی تک اثره است.
قطعات چیلرهای جذبی
قطعات چیلرهای جذبی به شرح زیر هستند:
اپراتور
مبرد توسط سیستم توزیع، به صورت خاصی روی دسته لوله‌های آب برگشتی از ساختمان ریخته و به صورت فشار پایین، محفظه اپراتور تبخیر شده و باعث سرمایش آب داخل لوله‌ها می‌شود.
ابزربر
لیتیوم بروماید توسط سیستم توزیع به طور کاملا یکنواخت روی لوله‌ها ریخته شده و بخار مبرد تولید شده در محلول لیتیوم بروماید توسط ابزربر جذب شده است. به دلیل عدم استفاده از سیستم قدیمی، امکان ریختن و گرفتگی بدون تماس با لوله‌ها وجود ندارد.
ژنراتور
بعد از جذب مبرد در ابزربر رقیق شده وارد ژنراتور شده و حرارت می‌بیند. در اثر حرارت دریافتی از بخار مبرد از لیتیوم بروماید جدا شده و محلول لیتیوم غلیظ شده برای استفاده مجدد از طریق مبدل حرارتی راهی ابزربر می‌شود.
کندانسور
بخار مبرد تولید شده توسط ژنراتور در کندانسور به دلیل تبادل حرارت با آب ورودی ار برج خنک کننده تقطیر شده و برای استفاده مجدد وارد اپراتور می‌شود.
چیلر تراکمی
چیلر تراکمی بر اساس سیکل تبرید که دارای کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط، اپراتور است. چیلر تراکمی با استفاده از مایع مبرد، سیال را خنک کرده و حرارت را منتقل می‌کند.
قطعات چیلر تراکمی
چیلر تراکمی از چهار قطعه اصلی اعم از کندانسور، اپراتور، کمپرسور، شیر انبساط تسشکیل شده است.
مبرد در حالت مایع اشباع شده و در فشار پایین وارد اپراتور شده و با گرفتن دمای آب به بخار تبدیل می‌شود و به دلیل برگشت بخار به مایع، گرمای جذب شده از مبرد جدا می‌شود.
محیط‌های نزدیک چیلر هوای مرطوب تولید شده توسط دستگاه بوده است؛ زیرا گرمای خارج شده از چیلر به اشیا مجاور می‌چسبد و امکان انتقال حرارت به سیستم‌های مجاور یکی از شرایط چیلرهای جذبی و تراکمی است.
نحوه کارکرد چیلر تراکمی
کارکرد چیلرهای تراکمی بسیار ساده تر از دیگر چیلرها است و آن هم به دلیل این است که سیستم فشرده سازی گاز الکترونیکی است و بررسی و کنترل فرآیند به لحاظ بهتر و سریع تری امکان پذیر است. این در حالی است که در چیلر جذبی راندمان امکان افت و خیز دارد.
هر چند که امکان افزایش راندمان با تمهیداتی انجام شدنی است، ولی هزینه و زمان زیادی از شما خواهد گرفت و نیازمند یک متخصص مجرب است. عدم تنظیم صحیح چیلر ممکن است خطر احتراق و آلودگی را ایجاد کند.
سوخت چیلرهای تراکمی و جذبی
منبع انرژی تراکمی انرژی الکترونیکی است و چیلر جذبی منبع بخار دارد و انرژی حرارتی منبع کارکرد آن محسوب می‌شود.
سیکل جذبی به کمک ژنراتور کار خود را انجام میدهد و سیکل تراکمی عمل خود را از طریق تبرید است و از اختلاف فشار و کندانسور ایجاد می‌شود.
چیلز‌های تراکمی از نظر اقتصادی بسیار به صرفه تر هستند و گزینه بهتری برای استفاده عموم به شمار می‌روند.
کمپرسور‌های استفاده شده در چیلر تراکمی
در چیلرهای تراکمی از این کمپرسورها استفاده می شود:
- کمپرسور پیچی
- کمپرسور حلزونی
- کمپرسور چرخشی
- کمپرسور سانتریفیوژ
- کمپرسور توربوکر
کنترل کننده‌های فشار چیلر تراکمی
در ادامه با کنترل کننده های فشار چیلرهای تراکمی آشنا خواهید شد:
کنترل فشار روغن
کنترل فشار روغن برای کنترل فشار روغن کمپرسور است و عدم وجود فشار روغن در کمپرسور باعث آسیب و صدمات جدی به این قطعه می‌شود.
کنترل روغن دارای دو لوله است که یکی از آن به مکش کمپرسور و فشار روغن کمپرسور متصل می‌شود.
بین مکش و فشار روغن باید فاصله‌ای تعبیه شود، در غیر این صورت کنترل روغن فرمان قطع کارکرد میدهد.
هنگامی که کنترل روغن احساس کمبود فشار کند، هیتر داخل روغن شروع به گرم شدن می‌کند و ۹۰ ثانیه بعد کمپرسور خاموش می‌شود.
چیلر سانتریفیوژ
چیلر سانتریفیوژ یک چیلر صنعتی است که نوع سانتریفیوژ و کمپرسور از نوع جا به جایی غیر مثبت است.
چیلر گریز از مرکز یا سانتریفیوژی دارای کمپرسوری است که موتور آن از طریق میله و چرخ دنده پروانه، کمپرسور به حرکت در می‌آید.
پروانه با حرکت خود نیروی کار چیلر را فراهم می‌کند و باعث افزایش حرکت می‌شود. به طور کلی یکی از مهم ترین و اساسی ترین قطعات این نوع چیلر پروانه است.
چیلرهای سانتریفیوژی راندمان بالایی دارند اما به علت قیمت بسیار بالا و نبود قطعات متخصصان کافی در ایران مورد استفاده بسیار کمی قرار می‌گیرند.
گرمای گرفته شده در اپراتور چیلر، باید دفع شود و از بین برود. در چیلرهای هوا خنک این حرارت توسط فن‌های موجود تعبیه می‌شود. در چیلر اب خنک لوله و پوسته باعث دفع گرما می‌رود و با استفاده از برج خنک کننده حرارت رفع می‌شود.
اب کندانسور با آب اپراتور مجزا است و در مسیر جدا گانه جریان پیدا می‌کند. چیلر هوا خنک نیازی به برج خنک کننده ندارد و چیلر آب خنک نیاز به برج خنک کننده دارد و از این جهت این قطعه مهم است.
چیلرهای سانتریفیوژی یا گریز از مرکز اولین نوع چیلرها هستند و به دلیل ساختار ساده خود در دسترس عموم افراد قرار دارند و فروش بالایی در میان سایر چیلرها دارند.
مینی چیلرها
مینی چیلرها نمونه کوچک چیلرها محسوب می‌شوند و برای هر واحدی از جمله واحد‌های بسیار کوچک که متراژ کمی دارند مناسب هستند. با استفاده از این چیلرها می‌توان هر واحد را به صورت جداگانه و مجزا گرم کرد.
عوامل تاثیر گذار در قیمت چیلر
عوامل زیر در قیمت چیلر موثر هستند:
- الکترو موتور
- نوع کمپرسور
- کندانسور
- الکترو موتور فن
- تک مداره و چند مداره بودن
- ژنراتور برق مصرفی
سخن آخر
در این مطلب به انواع چیلر و کاربرد و تجهیزات آن پرداختیم تا بخوانید حین استفاده از چیلرها بهترین و مناسب ترین آن‌ها را شناسایی کرده و خرید کنید. به طور کلی چیلرها برای هر خانه‌ای یکی از ملزومات محسوب می‌شوند و اگاهی از انواع انها می‌تواند مثمر ثمر باشد. اگر قصد خرید چیلر دارید، با توجه به انواع این‌چیلرها یکی از متناسب ترین آن را خریداری نمایید تا با مشکل مواجه نشوید و بتوانید لذت استفاده از این محصول را تجربه نمایید.