امروزه به دلیل پیشرفت فناوری در جوامع، بسیاری از ساختمان‌ها، محیط‌های صنعتی، محیط‌های اداری و …، از سیستم تهویه مطبوع استفاده می‌کنند. سیستم‌های تهویه هوای مطبوع، تاثیر بسیار مثبتی در زندگی ساکنین محیط داشته و سلامت و رفاه آنان را تامین می‌کند. این نوع از سیستم‌ها با گرمایش، سرمایش و تهویه هوا، از بعضی بیماری‌ها که در سال‌های گذشته به علت سرما، گرما و کثیف بودن هوای محیط، پدید می آمدند، جلو گیری می کنند. در این مقاله می خواهیم به تاثیر سیستم تهویه مطبوع بر سلامتی ودر زندگی بپردازیم.
با توجه به تحقیقات و پژوهش‌های دانشمندان کانادایی، تهویه مطبوع تاثیر بسزایی بر روی سلامتی ما دارد. در این تحقیقات اشاره شده است که استفاده از تهویه مطبوع باعث شده که هوای داخل خانه پاکیزه‌تر از هوای خارج خانه باشد؛ اما در بسیاری از مواقع اینطور نیست و هوای داخل خانه از هوای خارج خانه آلوده‌تر بوده و دلیل این آلودگی عدم گردش هوا در محیط خانه می‌باشد.
بسیاری از افراد عقیده دارند که با باز نمودن پنجره‌ها هوا به گردش در می‌آید و دیگر نیاز به تهویه مطبوع نیست؛ ولی این عقیده اشتباه است. باز گذاشتن پنجره به تنهایی نمیتواند باعث گردش هوا شود. برای گردش بهداشتی و جلوگیری از ورود ذرات الوده به داخل محیط، داشتن یک سیستم تهویه مطبوع به شدت لازم است.
سیستم تهویه مطبوع چیست؟
سیستم تهویه مطبوع، به مجموعه‌ای از سیستم‌های گرمایشی، سیستم‌های سرمایشی و سیستم‌های فیلتراسیون گفته میشود که قابلیت ایجاد فضایی گرم و دلچسب در فصول سرد و ایجاد فضایی سرد و خنک در فصول گرم سال را دارد. همچنین با فیلتر کردن هوای محیط، اجازه ورود ذرات آلوده و بیماری زا را به داخل محیط نمیدهد و هوای تمیز با میزان رطوبت کافی در اختیار افراد خانه قرار می‌دهد.
تهویه مطبوع به فرآیند کنترل دما، رطوبت و سرعت هوای داخل یک محیط، گفته میشود. نتیجه فرآیند این سیستم فراهم شدن شرایط بسیار مطلوب از جهت میزان دما و بهداشت هوای محیط سر بسته است. سیستمی که قادر به انجام کل یا بخشی از این عملیات باشد را سیستم تهویه مطبوع می گویند.
نحوه کار سیستم تهویه هوا
سیستم تهویه مطبوع هوا دارای واحدهای AC مبنی بر مبرد الکتریکی است که دارای طیف گسترده‌ای از خنک کننده هستند که قادر به سرمایش یک اتاق کوچک و یک اتاق بزرگ است. این سیستم حتی قابلیت خنک کردن یک برج و ساختمان را نیز دارد. سرمایش معمولا از طریق یک چرخه تبرید به وجود می‌آید، در برخی مواقع از تبخیر یا سرمایش آزاد استفاده میشود.
سیستم‌های تهویه مطبوع همچنین می‌توانند بر اساس خشک کننده ساخته شوند. خشک کننده‌ها مواد شیمیایی هستند که الودگی‌ها و رطوبت موجود در هوا را از بین می‌برند. تمامی سیستم‌های تهویه مطبوع از منبع هوای تازه برخوردارند و با تبادل هوا موجب خارج شدن هوای کثیف و جایگزینی آن با هوای تمیز می‌شوند.
وظیفه سیستم‌های تهویه مطبوع چیست؟
جهت آگاهی از چگونگی مفید بودن سیستم‌های تهویه مطبوع بر روی سلامتی و رفاه، بهتر است نخست وظیفه سیستم‌های تهویه مطبوع را بشناسید. وظیفه سیستم‌های تهویه مطبوع برای انواع محیط‌ها عبارتند از
- ایجاد سرمایش برای محیط‌هایی با دمای بسیار بالا.
- ایجاد گرمایش برای محیط‌هایی با دمای بسیار پایین.
- رفع آلودگی‌های موجود در هوا و محیط.
- کاهش رطوبت هوا در محیط‌های مرطوب.
- ایجاد رطوبت در محیط‌های خشک.
- از بین بردن آلودگی‌های شیمیایی در محیط‌های صنعتی
سیستم‌های تهویه مطبوع، انواع زیادی دارند و هر کدام از آنها کارکرد متفاوتی هم دارند. هر کدام از سیستم‌های تهویه مطبوع جهت کارکردی مشخص طراحی و تولید شده است.
نوع سیستم‌های تهویه هوا بر اساس مساحت فضا، شرایط اقلیمی و آب و هوایی از یکدیگر تفاوت دارند. در محیط‌هایی که از آب و هوای خشک و کم آب برخوردارند، استفاده از دستگاه‌هایی که به آب کمتری نیاز دارند و یا توسط هوا کار می‌کنند متداول‌تر است. البته استفاده از دستگاه‌هایی که نیاز کمتری به آب دارند، برای صرفه جویی در مصرف آب نیز موثر و کاربردی است. انواع سیستم‌های تهویه مطبوع عبارت است از:
- اگزاست فن
- چیلرها
- مینی چیلرها
- فن کویل‌ها
- انواع رطوبت گیر و رطوبت زن
- کندانسینگ یونیت
- کولر گازی و اسپلیت
وظایف سیستم تهویه مطبوع برای سلامتی افراد
سیستم های تهویه مطبوع به روش های متفاوتی می توانند برای سلامتی ما مفید واقع شوند:
ایجاد سرمایش در محیط‌های گرم
در برخی محیط‌ها و مناطق مانند معادن، شهرهای جنوبی کشور و همچنین فصول گرم، دمای هوا بسیار بالا است. در سال‌های گذشته بسیاری از مردم به دلیل گرما، به برخی بیماری‌ها دچار می شدند. یکی از این بیماری‌ها گرما زدگی است که در کارگران معادن و ساکنان مناطق گرم، بسیار متداول بوده است؛ همچنین گرما زدگی میتواند موجب مرگ و میر در افراد نیز بشود. هر ساله تعداد بسیار زیادی در اثر گرما جان می‌دهند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از سیستم‌های سرمایشی، آمار مرگ و میرهایی ناشی از گرما زدگی به شدت کاهش پیدا کرده است.
کاهش رشد باکتری و آلودگی در محیط
علاوه بر کاهش گرما، سیستم تهویه مطبوع موجب کاهش باکتری‌ها و آلودگی‌هایی که در محیط‌های گرم و مرطوب، رشد می کنند نیز میشود؛ برای مثال در محیطی مانند اتاق عمل، مطلوب است که دمای محیط پایین باشد تا رشد و تکثیر باکتری‌ها متوقف شود.
جلوگیری از گرما زدگی
تهویه مطبوع قادر به جلوگیری از گرما زدگی، کم آبی در اثر تعریق و دیگر مشکلات مربوط به گرما است. امواج گرما بسیار کشنده و خطرناک هستند و یکی از زیان آور ترین نوع پدیده هوایی در کشورهای توسعه یافته محسوب می‌شوند. از سیستم تهویه مطبوع می‌توان استفاده کرد تا محیطی تمیز، ایمن و ضد محرک آلرژی در اتاق عمل و سایر محیط‌هایی که جو مناسب برای ایمنی و رفاه بسیار الزامی است، فراهم شود.
فراهم شدن دما مناسب برای پرورش حیوانات آزمایشگاهی
از آنجا که بسیاری از حیوانات فقط در فصل بهار تولید مثل می‌کنند، نگه داری از آنها در اتاق‌هایی که در آن شرایط بهار فراهم شده موجب جفت گیری و تولید مثل مناسب این حیوانات شده و دمای دلخواه این موجودات را فراهم می‌کند.
ایجاد گرمایش برای محیط‌هایی با دمای پایین
با کاهش دمای هوا در فصول سرد سال و یا مناطق سردسیر، سیستم‌های گرمایشی دمای مورد نیاز را فراهم می‌کنند. عدم وجود سیستم‌های تهویه مطبوع باعث دچار شدن بسیاری از مردم به بیماری‌های متعدد می شود. سرما میتواند باعث شکل گیری بیماری‌هایی مانند: آنفولانزا، سرما خوردگی، سینوزیت، ذات الریه، دردهای آزار دهنده استخوانی و …شود.
واضح است که هر کدام از این بیماری‌ها میتواند زمینه ساز زجر و درد افراد شود؛ همچنین در مواردی ممکن است شخص از سرمای فراوان و ضعف بدنی به یخ زدگی دچار شود و جان خود را از دست بدهد. وجود سیستم‌های گرمایشی موجب شده که بتوان تا حد بسیار زیادی از بروز چنین بیماری‌هایی جلوگیری کرد.
فیلتر کردن آلودگی‌های هوا در محیط‌های درمانی
اتاق‌های عمل بیمارستان نیازمند فیلتر شدن هوا و رطوبت به مقدار زیادی هستند. اگرچه درجه حرارت سیستم‌های تهویه بیمارستان در بیشتر مواقع در محدوده مجاز است، در برخی از روش‌های تخصصی مانند جراحی قلب باز، به دمای پایین و سایر موارد مانند نوزادان تازه متولد شده به دمای بالا نیاز است.
از بین بردن آلودگی‌های موجود در هوا
هوای اطراف ما دارای آلودگی‌های فراوانی است مانند:
- کردن دی اکسید
- کربن مونوکسید
- اکسید های نیتروژن
- ذرات معلق
- اکسید های گوگرد
- آمونیاک
وجود این آلاینده‌ها در هوا سلامت افراد را نشانه گرفته است؛ سیستم‌های تهویه مطبوع میتواند باعث از بین رفتن این نوع آلودگی‌های محیطی بشود. در ساختمان‌ها، وسیله‌های نقلیه عمومی، خودروها و … می توان با استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع، آلودگی‌های موجود در هوا را از بین برد.
آزمایشگاه‌های شیمیایی و بیولوژیکی
جهت دارو سازی و آزمایش‌های پزشکی، نیازمند اتاقی پاکیزه و تمیز است که سطوح بالایی از بهداشت را داشته باشد.
اتاق‌های پاکیزه جهت تولید مدارهای مجتمع، داروسازی و موارد این چنینی که در آنها پاکیزگی هوا و کنترل دما و رطوبت برای موفقیت فرآیند لازم است، الزامی است و سیستم‌های تهویه مطبوع بسیار کمک کننده می‌باشند.
تاثیر بر خلق و خوی افراد
علاوه بر آن، کیفیت هوایی که تنفس می‌کنیم در خلق و خو و کیفیت زندگیمان هم تاثیر مستقیم دارد؛ با این اوصاف حائز اهمیت است که به هوای محیط زندگی، کار و دیگر محیط‌ها اهمیت بیشتری دهیم.
تمرکز و بهره وری کارکنان در محیط کاری
کارکنان محیط‌های اداری و کاری هم با مسائل مربوط به دما دست و پنجه نرم می‌کنند و خلق و خوی و سطح انرژی خود را متاثر از دما می‌دانند. دمای مناسب اتاق بین 22 تا 25 درجه سانتی گراد است، نگه داشتن ثابت دما و جلوگیری از نوسان ان نیز حائز اهمیت است. چرا که دمای معتدل در محیط کاری هم روی سلامت و هم روی بازدهی کارمندان تأثیر گذار است.
هنگامی‌که هوای محیط داخلی مطلوب نباشد، بازده فیزیکی و ذهنی کارکنان یک ساختمان افت پیدا کرده و افرادی که در‌محیط‌های شلوغ بدون هیچ گونه سیستم تهویه مناسب کارکرد این موضوع ر ا به خوبی درک می‌کنند.
عدم وجود دمای مناسب باعث افت راندمان کاری و عدم تعادل و خستگی کارکنان میشود. همچنین یک محیط کاری که از رفاه و آسایش بی بهره است، میتواند منجر به درگیری و نزاع بین کارکنان شده و تنش و خلل را در روابط کاری افزایش دهد. بنابراین بالا رفتن دما و رطوبت، تاثیر مستقیمی بر بازده و بهره وری کارکنان در هر سطح دارد. کلافه و بی حال شدن کارکنان از اثرات نامطلوب دمای بالا در محیط کاری است و در مواردی دمای بسیار‌پایین نیز میتواند منجر به بیماری و آزار کارکنان شود.
کثیری از افراد به کیفیت هوای محیط خانه‌شان اهمیت می دهند. اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید، به راحتی دراثر تماس با آلودگی هوای داخل خانه دچار بیماری می‌شوید. سیستم تهویه مطبوع اثرات مضر آلودگی هوای محیط را کاهش داده و بهداشت محیطی را به ارمغان می‌آورد.
کاربردهای فرآیندی شامل موارد زیر است
- دیگر محیط‌هایی که تهویه مطبوع در انها کاربرد دارد
- محیط‌های صنعتی
- معادن
- تأسیسات انرژی هسته‌‌ای
- امکانات آزمایش فیزیکی
- منطقه‌های رشد گیاهان مانند مزرعه
- تولید منسوجات
یکی از عوامل بسیار مهم سلامت ماندن که اکثر مواقع توجهی به آن نمیشود، استشمام هوای تازه و سالم و بدون وجود هیچ گونه آلاینده است که در بدن فرد تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد.
هوای تمیز به مراتب در برخی از مواقع از آب و غذا نیز مهم‌تر است؛ زیرا هوایی که استشمام می‌کنیم، به صورت کاملا مستقیم با تمامی سلول‌ها و اورگانیسم‌های داخل بدن در تماس است و میتواند تاثیر مثبت یا منفی بگذارد.
تحقیقات اخیر نشان داده است که تهویه مطبوع هوا تاثیر مستقیمی بر خلاقیت، تمرکز، دریافت و به خاطر سپردن اطلاعات دارد. با استناد به یکی از تحقیقات انجام شده در دانشگاه هاروارد، قرار گرفتن در معرض گرمای شدید، موجب نارسایی در ماهیچه‌های قلب و عروق، دشواری‌های ذهنی و حتی بروز مشکلات احساسی میشود.
حال سوالی مطرح میشود که چگونه می‌توان هوای محیط اطراف را کنترل کرد؟
با استفاوه از سیستم‌های تهویه مطبوع با کیفیت، می‌توان هوا و دمای اطراف را به خوبی کنترل کرد.
پیدایش تهویه مطبوع
برای هزاران سال انسان‌ها از آتش برای گرم شدن استفاده می‌کردند. در آن زمان هوایی که توسط ماده طبیعی آتش در جریان بود، به طور طبیعی نقش تهویه را برای افراد نزدیک آتش ایفا می‌کرد. مدتی بعد دیگ‌های آب گرم و بخار جهت تأمین گرمایش، به منزله ظهور رسید و نیاز به سیستم تهویه بیش از قبل آشکار شد.
در سال ۱۸۵۱ دکتری به نام جان گوری اقدام به اختراع یک ماشین تبرید کرد و نتیجه‌ای فوق العاده به دست آورد. پس از سی سال، امکان استفاده از تبرید برای مقاصد صنعتی فراهم شد و در ابتدا برای دو هدف از این دستگاه استفاده می‌شد، انجماد گوشت و تولید یخ. در نیمه اول قرن بیستم یک ابتکار جدید جهت خنک کردن ساختمان‌ها برای تأمین آسایش به منزله ظهور رسید.
سیستم سرمایش ساختمان مبادلات بورس نیویورک در سال ۱۹۰۱ اولین سیستم سرمایش بود. در آن زمان تهویه مطبوع منحصر به سرمایش بود اگر چه به تدریج معنی آن از سرمایش به دیگر کاربرد‌ها فراتر رفت و امروزه سیستم تهویه مطبوع را می‌توان به عملکرد‌هابی متفاوتی اطلاق کرد.
در سال‌های گذشته هوای موجود در فضا از طریق راه‌های تهویه طبیعی مانند شکاف‌های دیوار، درب موجود در خانه، درزهای به وجود آمده روی دیوارها جابجا می‌شدند. درب امروزه درب و پنجره‌های ساختمان‌ها به شکلی ساخته شده‌اند که هیچ شکاف و درزی وجود نداشته باشد. با دوجداره شدن درب و پنجره‌ها میزان ورود و خروج هوا کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است؛ بنابراین سیستم‌های تهویه مطبوع در ساختمان‌های امروزی یک بخش مهم و تعیین کننده است.
انتخاب سیستم تهویه مطبوع مناسب
انتخاب برند مناسب و معتبر امری ضروری و کمی دشوار است، چرا که دنیای تبلیغات و رسانه به شکلی عمل کرده است که بیشتر برند‌ها خوب و حرفه‌ای بنظر بیایند و انتخاب مناسب ترین انها گیج کننده‌تر میشود.
به طور معمول افراد برای انتخاب راحت‌تر سیستم سرمایش مناسب برای خود، ابتدا به قیمت پرداختی دستگاه دقت می‌کنند، سپس سراغ فاکتورهای دیگر می‌روند. نکته‌ای که افراد کمتر آن را مورد توجه قرار می‌دهند، این است که گاهی پرداخت هزینه بالا برای خرید یک دستگاه معتبر‌تر و با کیفیت تر، باعث میشود که در طی سال‌هایی که از سیستم گرمایشی، سرمایشی، فیلتراسیون و در کل تهویه مطبوع استفاده می‌کنند، هزینه کمتری برای قبوض آب، برق و تعمیرات یا سرویس کردن دستگاه پرداخت نمایند.
برای انتخاب شرکت و برند مناسب، لازم است ابتدا به اعتبار و قدمت آن، تعداد گواهی نامه‌های دریافت شده و مقدار درصد از بازار در دست داشته، توجه کرد. همچنین خدمات پس از فروش و پشتیبانی و داشتن گارانتی معتبر و قابل پیگیری موضوعی مهم و تعیین کننده است.
چنانچه قصد خرید بهترین سیستم های تهویه مطبوع را دارید، می توانید با شماره های درج شده در سایت بهارتهویه تماس بگیرید. در این مجموعه می توانید از راهنمایی های کارشناسان ما بهره مند شده و در نهایت محصول مد نظرتان را با بهترین قیمت و گارانتی اصلی خریداری کنید.