سیستم های تهویه مطبوع آمده اند تا هوای مطلوب را در فصول گرم سال برای کاربران فراهم سازند. درست است که امروز بسیاری از افراد به دنبال خرید با بهترین قیمت کولر گازی هستند، اما هنوز هم کولر آبی خواهان زیادی در مناطق مختلفی دارد. مانند هر سیستمی، این دسته از کولرها نیز می توانند گاهی دچار مشکلاتی شوند. در ادامه این مطلب ما قصد داریم به بررسی علت لرزش و صدا دادن کولر آبی بپردازیم.
علت لرزش و صدا دادن کولر آبی
کولرهای آبی بر خلاف گذشته دیگر یک محصول لوکس و مدرن محسوب نمیشوند و وجودشان در هر خانه‌ای ضروری است. یکی از ملزومات فصول گرم، داشتن یک سیستم سرمایشی کاربردی است.
کولرهای آبی به دلیل مصرف پایین برق و قدرت خنک کنندگی بالا، در بین خانواده‌های ایرانی از محبوبیت بسیار زیادی برخوردارند؛ اما مانند هر وسیله دیگری کولرهای آبی نیز دچار مشکل و آسیب خواهند شد. لرزش و صدای ناموزون از عمده ترین این آسیب‌ها و نقص‌ها به شمار‌می‌روند.
تعداد زیادی از مردم کماکان از کولرهای آبی استفاده می‌کنند و به منظور داشتن یک سیستم تهویه و خنک کننده به سراغ این نوع از کولرها می‌روند. کولرهای آبی مقاومت بالایی دارند و اگر به درستی نصب و سرویس شوند تا سال‌های زیادی قابلیت تامین هوای خنک و مطبوع محیط را دارند.
کولرهای آبی ممکن است تا سال‌های زیادی کار‌کنند و دمای مطلوب محیط را نیز ایجاد نمایند، اما مشاهده لرزش و شنیده شدن صداهای نا موزون از این دستگاه‌ها بسیار رایج و شایع است. عمده این صداها و لرزش ها به دلیل خرابی یک قطعه خاص و یا عدم نصب صحیح این دستگاه‌ها به وجود می‌آید.
قبل از اشاره به دلایل لرزش و صدا، باید به نکات مهمی اشاره کرد.
حتما برای نصب کولر آبی از یک متخصص حرفه‌ای کمک بگیرید؛ زیرا نصب کولر بسیار مهم و تعیین کننده است. نصب نا درست کولر می‌تواند در آینده مشکلات زیادی به وجود آورد و همچنین برای جلو گیری از بروز مشکل، سرویس دوره ای در تابستان می‌تواند کمک کننده باشد.
کولر آبی چیست؟
مطلوب است قبل از نام بردن مشکلات مربوط به لرزش و صدای کولر آبی به چیستی این سیستم بپردازیم تا با این دستگاه ضروری بیشتر آشنا شویم.
کولر آبی یک دستگاه پر مصرف تهویه هوا و سرمایش است که با کمک فناوری‌های جدید می‌تواند محیط را با استفاده از آب و برق خنک کند و رفاه ساکنین را تامین نماید.
قدیمی ترین کولر آبی، در ایران اختراع شد و نام باستانی آن باد گیر بوده و بعدها توانست به شکل‌ها و طرح‌های مدرن تری تبدیل شده و کارایی بیشتری از خود نشان دهد.
اجزا و قطعات اصلی کولر آبی
قاعدتا اجزا و قطعات اصلی کولر آبی با بادگیر‌های سنتی و باستانی تفاوت دارد و اجزای مدرن تری در خود جای داده است. اجزای این کولرها عبارتند از
کانال خروجی کولر آبی
کانال خروجی هوا بین کانال و برزنت قرار دارد و اگر به طور مستقیم با نور آفتاب ارتباط نداشته باشد می‌تواند عمر مفید بالا و کارایی بسیار متناسبی از خود نشان دهد.
کانال داخلی
کانال داخلی همانطور که از نامش پیداست، داخل کولر قرار دارد و مقابل پروانه قرار گرفته است.
بدنه کولر آبی
بدنه کولر که برزنتی است، از انتقال لرزش‌های موجود در کولر آبی جلوگیری میکند و پارچه برزنتی به طور حتم باید سالم باشد.
ناودان‌ها
به مسیرهای ورودی منبع آب که بر روی درپوش‌های کولر قرار گرفته‌اند ناودان می‌گویند.
پولی بزرگ و پولی کوچک
وظیفه این دو پولی این است که توسط تسمه رابط خود، رابطه مکانیکی به وجود آورند و نیروی به وجود آمده در الکتروموتور را به محور فن منتقل کنند. هم تراز بودن پولی بزرگ و پولی کوچک بسیار مهم است.
شناور
به کمک شناور‌می‌توان میزان آب موجود در شناور را همیشه ثابت نگه داشت.
فیوز
فیوز از خطرات الکترونیکی احتمالی و اضافه بار جلوگیری خواهد کرد.
جعبه ترمینال
جعبه ترمینال به اتصالات امن و مطمئن که از عایق فلزی استفاده می‌شود، کمک خواهد کرد
الکترو موتور دو سرعته
وظیفه این قطعه چرخاندن فن کولر آبی است و از خازن راه انداز و خازن اصلاح ضریب قدرت و گریز از مرکز و سیم پیچ راه انداز و سیم پیج دور تند و سیم پیچ دور کند است. ظرفیت کولرهای آبی حداکثر ۱۳۰۰۰ است و از ۲۳۰۰ شروع می‌شود و این ظرفیت بر اساس قطعات داخل کولر محاسبه می‌شود.
دلایلی که در صورت عدم نصب صحیح باعث بروز صدا و لرزش در کولر گازی می‌شوند
دلایل زیر می توانند از علت لرزش و صدا دادن کولر آبی باشند:
عدم نصب کولر آبی به صورت تراز
کولر آبی حتما باید به صورت هم تراز نصب شود. اگر دستگاه در محیطی که صاف نیست و شیب دارد نصب شود، تجهیزات آن به درستی کار نخواهند کرد. اگر فشار زیادی به یک سمت کولر وارد شود و کولر هم تراز نباشد، ممکن است یاتاقان و پولی و پروانه و بلبرینگ دستگاه، آسیب جدی ببیند.
نصب دهانه کولر به کانال کولر آبی
در سال‌های اخیر، با افزایش آگاهی در نحوه نصب کولر، همچین موردی کمتر یافت می‌شود؛ اما کماکان هنوز هم موجود است. افرادی هستند که دهانه کولر را به طور مسنفیم به کانال کولر نصب می‌کنند و باعث افت کیفیت و کارایی کولر آبی می‌شوند.
کانال کولر درون ساختمان تعبیه شده است که توسط گچ و سیمان محافظت می‌شود؛ اما به دلیل جنس حلبی کانال هر‌گونه لرزش و صدایی می‌تواند ازار دهنده شود. هنگام نصب، اگر دهانه کولر به کانال متصل شود، کوچک ترین لرزش و صدای ناخوشایندی در محیط ایجاد شده و باعث شنیده شدن صدای بسیار بدی در ساختمان و طبقات خواهد شد.
به دلیل جنس حلبی کولر، کوچک ترین لرزش می‌تواند منجر به تولید صدای بسیار ناخوشایند شود. از این جهت استفاده از یک پارچه برزنتی و کانال‌های منعطف پذیر می‌تواند به رفع لرزش و صدای ایجاد شده کمک نماید.
قرار دادن کولر آبی روی پایه‌های غیر استاندارد
برای نصب کولر آبی باید از یک چهار پایه استاندارد در زیر این دستگاه استفاده کرد و کولر را روی آن قرار داد. در کنار کولر آبی، چهار پایه نیز باید سرویس شود؛ زیرا اگر پایه زنگ زده باشد، ممکن است کولر را از هم تراز بودن خارج نماید و مشکلات دیگر را ایجاد کند.
از استقاده از پایه‌های استیل و چوبی و بسیار بلند پرهیز نمایید؛ زیرا باعث از تعادل خارج شدن و بروز لرزش و صدا در کولر آبی خواهد شد.
اگر کولر آبی شما متحرک است و قابلیت حمل و نقل دارد، بهتر است آن را درون یک محفظه قرار دهید و مانع از لرزش این سیستم شوید. کولر را ثابت و مستحکم نمایید؛ زیرا قرار گرفتن کولر آبی در جای نا مناسب باعث لرزش آن در دور تند خواهد شد.
نصب کولر آبی به طور ثابت و مستحکم می‌تواند از لرزش احتمالی کولر جلوگیری نماید؛ زیرا لرزش احتمالی کولر موجب خرابی قطعات و ایجاد هزینه‌های مضاعف خواهد شد.
لرزش کولر ناشی از مشکلات فنی
اگر شرایط بالا دلیل بر لرزش کولر نبود، باید مشکل را در سیستم فنی دستگاه جستجو کرد. به طور کلی دلایل فنی زیر می‌تواند موجب لرزش و صدای کولر آبی شوند.
کولرهای آبی دارای قطعات بسیار مهمی هستند که اگر به خوبی سرویس نشوند، باعث به وجود آمدن مشکلات خواهند شد و عمر مفید کولر را کاهش می‌دهند. در ادامه مطلب با این قطعات بیشتر آشنا خواهیم شد.
آسبب دیدن پروانه کولر آبی
اگر پروانه کولر تاب بردارد و آسیب ببیند، باعث از کار افتادن آن قطعه می‌شود و کولر به لرزه در خواهد آمد. پروانه کولر آبی توسط یک محافظ فلزی پوشانده شده، اما آسیب‌هایی نظیر خرابی یاتاقان و تسمه کولر می‌تواند باعث آسیب و صدا دادن پروانه کولر آبی شود.
تسمه پروانه دائما در حال کارکرد و چرخش است و با اتصال به پولی‌ها باعث چرخش پروانه می‌شود. اگر این قطعه آسیب ببنید، نه تنها باعث ایجاد لرزش در خودش می‌شود، بلکه باعث ایجاد لرزش در دیگر قطعات نیز شده و آرامش ساکنین را سلب خواهد کرد.
برای رفع این مشکل باید حتما سلامت تسمه‌ها را چک کنید؛ زیرا ممکن است تسمه پاره شده باشد و مشکلات بسیار جدی تری به وجود آورد. برای تعمیر این قطعه باید یاتاقان و پولی‌ها و گارد محافظتی را بررسی کرده وسپس پروانه را خارج نمایید و آن را تعویض کنید.
خراب بودن یاتاقان کولر آبی
یاتاقان یکی از قطعه‌های مهم و کاربردی کولر آبی محسوب می‌شود که با استفاده از قدرت موتور و تسمه پولی، کولر را به کار می‌اندازد. یاتاقان‌ها بعد از چند سال، خراب شده و از کار می‌افتند و بروز آسیب در یاتاقان بعد از مدتی بسیار عادی و طبیعی است.
دلایلی وجود دارد که موجب خرابی زودرس یاتاقان خواهد شد و لرزش و صدای نا مطلوب در ساختمان و محیط زندگی ما ایجاد خواهد کرد. از جمله این دلایل می‌توان به کار کردن طولانی مدت کولر و خرابی تسمه و پروانه اشاره کرد.
هنگام سرویس دوره‌ای کولر آبی ، حتما به یاتاقان توجه فرمایید و در صورت مشاهده آسیب، پولی و دو پیچ نگه دارنده را باز کنید و یاتاقان را خارج نمایید و با یک نمونه مشابه و سالم تعویض نمایید.
خرابی موتور کولر آبی
موتور کولر آبی یکی از اجزای اصلی کولر محسوب شده و بدون آن کولر به هیچ وجه قادر به کار کردن نخواهد بود. دلیل اصلی لرزش، خرابی سیم‌های کولر آبی است. موتور‌ها دارای سه سیم هستند که یکی از انها برای دور تند و یکی برای دور کند و دیگری برای پیچ راه استفاده می‌شود.
به طور کلی کولر آبی دو نوع موتور دارد و نوع اول موتور خازن و دو دوره است که برای هر نوع چهار سیم پیچ دارد. نوع دوم موتور سیم پیچ راه انداز است که سه نوع سیم پیچ دارد.
موتور کولر آبی نام دیگری به نام دینام دارد که سیم‌های موجود در دینام بسیار مهم و پیچیده هستند و هر کدام وظایف جداگانه‌ای دارند. اگر سیم ضعیف شود و هنگام روشن شدن کولر نتواند انرژی منبع را برساند، به موتور فشار آمده و کولر دچار لرزش خواهد شد.
موتور و سیم‌های مربوط به آن کاملا تخصصی است و بدون دانش قبلی نباید دست به آنها زد و اگر مشکل از موتور است، حتما با یک متخصص مجرب تماس حاصل فرمایید؛ زیرا متخصصین و نمایندگی‌های برند مورد استفاده‌تان با سیستم موتور و سیم‌های آن آشنایی دارند.
تاب برداشتن پولی‌های کولر
نیروی حاصل از موتور برای گردش پروانه، توسط دو پولی و یک تسمه وارد تسمه شده و فشار را از روی پولی برمی‌دارد. وقتی پولی به درستی در مدار قرار نگیرد، باعث ورود فشار به موتور و پروانه می‌شود و محور پروانه را از حالت تعادل خارج میکند. قبل از سرایت این آسیب به سایر قطعات باید پولی کولر را سریعا تعویض نمایید.
دلایل دیگر ایجاد لرزش و صدا در کولر ابی
دلایل و موضوعات عمده دیگری نیز می‌تواند باعث بروز لرزش و صدا در کولر آبی شود، از جمله قرار دادن اجسام سنگین روی کولر، شل بودن تسمه، خراب بودن دریچه‌ها و…..
شناخت دلایل اولیه آسیب، باعث کاهش چشم گیر هزینه تعمیر خواهد شد و پیشنهاد ما به شما این است که با یک تعمیر کار تماس حاصل فرمایید و خودتان دست به تعمیر و تعویض نزنید؛ زیرا ممکن است باعث خرابی‌های بیشتر و هزینه مضاعف شود.
ایجاد صدای نامطلوب در دور کند یا تند کولر آبی
هنگام شروع به کار کولر بوش‌های درب عقب و جلو ممکن است به مشکل برخورده باشد و همین امر باعث بروز صدای نامطلوب در دور کند و تند کولر ابی خواهد شد. برای حل این موضوع کولر آبی را به یک کارگاه منتقل کرده و درب جلو و عقب آن را مورد بررسی قرار دهید. در صورت وجود آسیب، ایراد وارد شده رفع خواهد شد. هنگام بررسی درب مراقب سیم پیچی‌های درون کولر باشید تا به آنها آسیبی وارد نشود.
نکته مهم هنگام خرید کولر آبی
یکی از مهم ترین مواردی که درهنگام خرید کولر آبی باید به آن توجه کرد، ابعاد کولر است. قبل از توجه به ابعاد باید شرایط آب و هوایی محیط زندگی خودتان را بسنجید و ظرفیت مناسب را انتخاب و خریداری نمایید.
نکات مهمی که باید به آن توجه کرد عبارت است از عایق بودن یا نبودن دیواره‌های ساختمان، آفتاب گیر بودن یا نبودن دیوار‌های ساختمان و طبقه‌ای که در آن ساکن هستید.
سخن پایانی
کولرهای آبی از پر مصرف ترین سیستم‌های خنک کننده محسوب می‌شوند که جزو ضروریات هر خانه به شمار می‌روند. عدم وجود این خنک کننده می‌تواند کمبود بسیار مهمی باشد. به دلیل هزینه پایین و خنک سازی مطلوب، کاربرد این نوع کولر همچنان حفظ شده و پر طرفدار است؛ اما ممکن است مشکلاتی برای این کولر پیش بیاید.
نصب و سرویس کولر آبی باید با دقت و ظرافت خاصی صورت بگیرد تا ارامش ساکنین با شنیده شدن صداهای نامطلوب و مشاهده لرزش‌های آزار دهنده بر هم نخورد.
در این مقاله تلاش کردیم تا به مشکلات و آسیب‌های وارد شده به کولر آبی بپردازیم و هر کدام از آنها را توضیح داده‌ایم. اگر با مشکلی در کولرهای آبی برخورد کردید، موارد بالا را چک نمایید و در صورت بررسی و عدم آگاهی از مشکل، با یک تعمیر کار تماس بگیرید.